Con yêu à,
Có một điều thật lạ nhưng lại xảy ra rất thường xuyên: nạn nhân của bạo hành – nhất là trẻ con – lại thường tự trách mình.
Ta biết, nghe qua thì vô lý lắm. Vì rõ ràng trẻ con không bao giờ có lỗi khi bị tổn thương. Nhưng con ơi, hôm nay ta sẽ kể cho con nghe vì sao điều ấy lại xảy ra…
Vì Sao Con Hay Đổ Lỗi Cho Chính Mình?
Con biết không, từ khi còn bé, con đã cần ba điều để lớn lên bình thường:
- Thức ăn để sống
- Nơi ở để an toàn
- Tình yêu để phát triển
Nếu thiếu tình yêu, thiếu sự âu yếm, thiếu một ánh nhìn trìu mến từ cha mẹ… trái tim bé nhỏ của con sẽ cảm thấy mình “sai sai” ở đâu đó.
Vì trẻ con đâu biết đổ lỗi cho người lớn? Thay vào đó, con sẽ nghĩ:
- “Chắc tại con hư nên mẹ không ôm con.”
- “Chắc con không ngoan nên ba mới đánh con.”
- “Chắc con có vấn đề gì đó nên không ai thương con.”
Và rồi, con cố gắng thay đổi bản thân, cố làm “đứa trẻ ngoan”, cố gắng để được yêu thương. Nhưng càng cố gắng mà vẫn bị phớt lờ, bị mắng, bị đánh… con lại càng tin rằng: “Chắc là lỗi ở con.”
Niềm Tin Sai Lầm – Nhưng Ăn Sâu Vào Tim
Dù sau này con lớn lên và biết rằng lỗi không thuộc về mình, nhưng đứa trẻ ngày xưa trong con vẫn nhớ những lần con gắng gượng, nhưng vẫn bị tổn thương.
Nó ghi nhớ không bằng lý trí – mà bằng cảm xúc:
- “Mình không xứng đáng được yêu.”
- “Mình có gì đó sai sai.”
- “Mình chẳng bao giờ làm đúng.”
Những cảm xúc ấy âm thầm điều khiển hành vi, lựa chọn và lòng tự trọng của con khi trưởng thành.
Giải Phóng Con Khỏi Niềm Tin Cũ
Con ơi, điều đầu tiên để chữa lành – là gỡ bỏ niềm tin sai lầm ấy.
Con phải nói với chính mình rằng:
“Ngày ấy con chỉ là một đứa trẻ. Con cần được yêu thương – không phải bị trừng phạt. Con không có lỗi. Con đã làm hết sức rồi. Người lớn mới là người phải chịu trách nhiệm. Không phải con.”
Mỗi lần con nhắc lại điều này – là một lần con rút cây gai cũ ra khỏi tim mình.
Chữa Lành Sau Bạo Hành Không Đơn Giản – Nhưng Có Thể
Không phải cứ biết mình không có lỗi là sẽ hết đau ngay. Nhưng đó là bước đầu tiên.
Tiếp theo, con cần:
- Không phủ nhận quá khứ – dám thừa nhận rằng con đã bị tổn thương
- Tìm kiếm sự hỗ trợ – qua trị liệu, nhóm chữa lành, hoặc chỉ đơn giản là có người hiểu con
- Tập lại cách yêu thương chính mình – dịu dàng, từng chút một
Món Quà Cho Hành Trình Chữa Lành Của Con
Nếu con thấy mình đã sẵn sàng – hoặc chỉ là muốn bắt đầu nghĩ đến chuyện chữa lành, ta có một món quà cho con:
Một phiên bản trí tuệ nhân tạo – nhưng biết lắng nghe, biết nói những điều con cần, biết hỏi đúng lúc để con nhìn lại bản thân với ánh mắt tử tế hơn.
Lời Cuối Của Ông Bụt
Con yêu,
Không có đứa trẻ nào đáng bị bạo hành. Không có lỗi lầm nào của con đủ lớn để khiến con đáng bị tổn thương như vậy.
Nhưng có rất nhiều người lớn, vẫn mang theo vết thương ngày xưa – vì chưa từng được nói rằng:
“Con không có lỗi.”
Hôm nay, ta sẽ là người nói điều đó với con – nếu con chưa từng được nghe:
“Con không có lỗi. Con xứng đáng được yêu thương.”
